W dniu 8 czerwca 2023 r. TSUE wydał kolejny wyrok dotyczący tzw. kredytów frankowych. Tym razem Trybunał wziął na tapet zagadnienie tzw. kredytów mieszanych, czyli takich, które były udzielane zarówno na cele prywatne, jak też gospodarcze. Dlaczego to rozróżnienie jest tak istotne? Otóż podstawową przyczyną wadliwości większości umów kredytów waloryzowanych do CHF jest fakt, że zawierają one tzw. klauzule niedozwolone, o których mowa w art. 3851 § 1 Kodeksu cywilnego. Co istotne, ochrona przed nimi przysługuje wyłącznie konsumentom (a od 2021 r. również niektórym przedsiębiorcom). O tym, czym są klauzule niedozwolone i jakie jest ich znaczenie dla kwestii wadliwości umów kredytów frankowych więcej w tym wpisie
Krótko mówiąc, jeśli frankowiczem jest konsument, a jego umowa zawiera klauzule niedozwolone, to szanse na zwycięstwo w sporze przeciwko bankowi są bardzo wysokie. Sprawa komplikuje się, gdy kredyt był wzięty np. na zakup lokalu wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej. W takiej sytuacji nie można podnosić argumentów związanych z zastosowaniem przez bank klauzul niedozwolonych. Nie zamyka to oczywiście możliwości zwycięstwa, gdyż istnieją również inne podstawy potencjalnej nieważności umowy (o czym szerzej pisaliśmy tutaj), natomiast szanse procesowe niewątpliwie maleją.
Na szczęście TSUE otworzył właśnie wielu frankowiczom prowadzącym działalność gospodarczą furtkę do tego, by również oni mogli unieważnić swoje umowy. Kluczowe w tym aspekcie jest to, czy cel biznesowy wziętego kredytu przeważał nad celem konsumenckim, czy też nie był dominujący. TSUE badał ten temat na przykładzie umowy zawartej przez dwóch kredytobiorców, z których tylko jeden prowadził działalność gospodarczą. Przedmiotem rozważań Trybunału były dwie kwestie:
– czy do zakresu pojęcia konsumenta można zaliczyć również kredytobiorców prowadzących działalność gospodarczą, którzy zawarli umowę kredytu wspólnie z osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej, w sytuacji, gdy cel gospodarczy kredytu jest większy niż marginalny, ale nie jest dominujący w porównaniu do celu prywatnego?
– jakie kryteria powinien wziąć pod uwagę sąd, oceniając czy cel gospodarczy kredytu nie jest dominujący?
TSUE dokonując analizy uznał, że przedsiębiorca, który wziął kredyt wspólnie z osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej korzysta z ochrony konsumenckiej, jeśli cel gospodarczy kredytu nie jest dominujący. Natomiast wskazując kryteria oceny pod kątem tego czy dany cel kredytu jest dominujący czy nie, TSUE wyjaśnił, że istotne są zarówno kryteria ilościowe (tj. podział wykorzystanego kapitału na cele zawodowe i prywatne) oraz jakościowe, takie jak np. okoliczność, że w przypadku większej liczby kredytobiorców tylko jeden z nich realizuje cel zawodowy lub okoliczność, że kredytodawca uzależnił udzielenie kredytu, przeznaczonego początkowo wyłącznie na cele konsumpcyjne, od częściowego przeznaczenia pożyczonej kwoty na spłatę długów związanych z działalnością gospodarczą lub zawodową. TSUE podkreślił również, że kryteria te nie są ani wyczerpujące, ani wyłączne i to sąd krajowy rozstrzygający konkretną sprawę musi ocenić, czy cel gospodarczy danej umowy był dominujący czy też nie.
Dzięki temu rozstrzygnięciu wielu frankowiczów, którzy mają kredyty o mieszanym celu, będzie mogło skutecznie walczyć o ich unieważnienie. Również wszelkie argumenty banków dotyczące np. rejestrowania działalności gospodarczej w domu w świetle orzeczenia TSUE tracą całkowicie rację bytu.
Jeśli masz kredyt we frankach i wciąż zastanawiasz się, czy warto spróbować się od niego uwolnić, pozywając bank, zapraszamy na bezpłatne konsultacje. Sprawdzimy, czy Twoja umowa zawiera klauzule niedozwolone, wyjaśnimy, jak wygląda proces przeciwko bankowi i jak się do niego przygotować oraz wstępnie ocenimy szanse na sukces. Zapraszamy do kontaktu.