Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich ma prawo i obowiązek jej wykonywania. Co do zasady każde z rodziców może samodzielnie decydować o małoletnim dziecku, ale w sprawach istotnych rodzice obowiązani są współdziałać.
Jednak czym są „istotne sprawy dziecka”? Co zrobić w sytuacji, gdy rodzice nie mogą między sobą wypracować porozumienia w istotnej sprawie dotyczącej dziecka? Czy istnieje jakieś prawne rozwiązanie problemu?
Odpowiedzi na powyższe pytania znajdą Państwo w naszym wpisie opublikowanym w ramach cyklu #prawonacodzień.
1. Istotne sprawy dziecka – czyli jakie?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje, czym są „istotne sprawy dziecka”. To z orzecznictwa i wypowiedzi doktryny można wywnioskować, jakie sprawy należą do tych istotnych.
Zgodnie przyjmuje się, że należą do nich sprawy dotyczące m.in.: wyboru szkoły, zawodu, sposobu leczenia, sposobu spędzania czasu wolnego czy też miejsca pobytu dziecka.
Ponadto jak trafnie podkreślono w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2021 r. (sygn. akt I ACa 591/21): „O zakwalifikowaniu sprawy jako istotnej nie powinny decydować wyłącznie kryteria obiektywne (ocena sądu), ale również subiektywne (ocena wnioskodawcy), skoro brak porozumienia między rodzicami doprowadził do konfliktu, a odmowa rozstrzygnięcia przekreślałaby cel omawianego przepisu. Pojęcie istotnej sprawy dziecka sprowadzałoby się przy takiej wykładni do spraw, w których rodzice nie mogą dojść do porozumienia. Odmowa rozstrzygnięcia sprawy przez sąd mogłaby prowadzić do pogłębienia się konfliktu i w tym sensie byłaby sprzeczna z naczelną zasadą polskiego prawa rodzinnego, tj. ochroną dobra dziecka”.
2. Co zrobić w sytuacji, gdy rodzice nie mogą między sobą wypracować porozumienia w istotnej sprawie dotyczącej dziecka?
Nierzadko zdarza się tak, że rodzice mają sprzeczne stanowiska w zakresie spraw dotyczących dziecka – przykładowo jeden z rodziców chce wyrobić dziecku paszport, a drugi nie wyraża na to zgody. W sytuacji, gdy istnieje duży konflikt i brak widoków na wypracowanie kompromisu każdy z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego z wnioskiem o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka. Wówczas to sąd zadecyduje, na podstawie stanu faktycznego, jakie rozwiązanie będzie najkorzystniejsze dla dobra dziecka. Podkreślić jednak należy, że wydanie przez sąd rozstrzygnięcia o istotnych sprawach dziecka, co do których brak jest porozumienia między rodzicami, może nastąpić dopiero po umożliwieniu rodzicom złożenia oświadczeń, chyba że wysłuchanie ich byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami.
3. Jak powinien wyglądać wniosek o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka?
Wniosek o wszczęcie postępowania w przedmiocie rozstrzygnięcia o istotnych sprawach dziecka powinien zostać złożony do właściwego miejscowo sądu opiekuńczego – wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego. Właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy, a w razie jego braku – sąd miejsca jej pobytu. Kiedy toczy się postępowanie o rozwód pomiędzy rodzicami dziecka, wówczas sądem właściwym do rozpoznania sprawy, jest sąd okręgowy, przed którym toczy się sprawa o rozwód. Ponadto wniosek musi odpowiadać wymogom pisma procesowego, które są określone w art. 126 k.p.c. oraz powinien być opłacony (stała opłata sądowa w kwocie 100 zł).
Wniosek należy również odpowiednio uargumentować. W tym celu warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Nasza Kancelaria ma doświadczenie w tego typu sprawach, więc jeśli szukają Państwo pomocy w napisaniu wniosku, reprezentacji w sprawie lub po prostu chcą uzyskać poradę prawną na temat rozstrzygnięcia przez sąd o istotnych sprawach dziecka, zapraszamy do kontaktu.